MIKROLEARNING, czyli krótko, prosto, ciekawie, na temat –“PIGUŁKI WIEDZY” na @dobrapolnistka QUIZY – na @quizy_z_polskiego
Luty 2025
Zadania i ćwiczenia ułatwiające przygotowanie się do egzaminu maturalnego z języka polskiego
Przykładowy test historycznoliteracki: Juliusz Słowacki „Testament mój”
Żyłem z wami, cierpiałem i płakałem z wami;
Nigdy mi, kto szlachetny, nie był obojętny:
Dziś was rzucam i dalej idę w cień — z duchami,
A jak gdyby tu szczęście było, idę smętny.
Nie zostawiłem tutaj żadnego dziedzica
Ani dla mojej lutni, ani dla imienia:
Imię moje tak przeszło, jako błyskawica,
I będzie, jak dźwięk pusty, trwać przez pokolenia.
Lecz wy, coście mnie znali, w podaniach przekażcie,
Żem dla ojczyzny sterał moje lata młode;
A póki okręt walczył, siedziałem na maszcie,
A gdy tonął, z okrętem poszedłem pod wodę…
Ale kiedyś, o smętnych losach zadumany
Mojej biednej ojczyzny, pozna, kto szlachetny,
Że płaszcz na moim duchu był nie wyżebrany,
Lecz świetnościami moich dawnych przodków świetny.
Niech przyjaciele moi w nocy się zgromadzą
I biedne serce moje spalą w aloesie,
I tej, która mi dała to serce, oddadzą:
Tak się matkom wypłaca świat, gdy proch odniesie…
Niech przyjaciele moi siędą przy pucharze
I zapiją mój pogrzeb — oraz własną biedę:
Jeżeli będę duchem, to się im pokażę,
Jeśli Bóg mnie uwolni od męki, nie przyjdę…
Lecz zaklinam: niech żywi nie tracą nadziei
I przed narodem niosą oświaty kaganiec;
A kiedy trzeba, na śmierć idą po kolei,
Jak kamienie, przez Boga rzucane na szaniec!
Co do mnie — ja zostawiam maleńką tu drużbę
Tych, co mogli pokochać serce moje dumne;
Znać, że srogą spełniłem, twardą Bożą służbę,
I zgodziłem się tu mieć niepłakaną trumnę.
Kto drugi tak bez świata oklasków się zgodzi
Iść?… taką obojętność, jak ja, mieć dla świata?
Być sternikiem duchami napełnionej łodzi
I tak cicho odlecieć, jak duch, gdy odlata?
Jednak zostanie po mnie ta siła fatalna,
Co mi żywemu na nic, tylko czoło zdobi;
Lecz po śmierci was będzie gniotła niewidzialna,
Aż was, zjadacze chleba — w aniołów przerobi.
Zadanie 1
Wymień dwie cechy testamentu poetyckiego.
Cecha 1
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
Cecha 2
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
Zadanie 2
„Nie zostawiłem tutaj żadnego dziedzica
Ani dla mojej lutni, ani dla imienia”
Rozstrzygnij, czy powyższe słowa świadczą o tym, że Słowacki wypowiada się jako człowiek prywatny. Uzasadnij swoje stanowisko.
Rozstrzygnięcie
…………………………………………………………………………………………………………………………………
Uzasadnienie
………………………………………………………………………………………………………………………………….
Zadanie 3
Jaki jest stosunek poety do matki? Podaj dwa przykłady.
Przykład 1
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
Przykład 2
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 4
Rozstrzygnij, czy poeta wspomina o swoich zasługach dla ojczyzny. Uzasadnij swoje stanowisko.
Rozstrzygnięcie
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
Uzasadnienie
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
Zadanie 5
Jaki topos występuje w utworze?
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
Zadanie 6
Na podstawie utworu wymień dwie cechy poety romantycznego.
Cecha 1
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Cecha 2
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 7
Jakie przesłanie skierowane do potomnych zawarte jest w wierszu? Podaj dwa przykłady.
Przykład 1
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Przykład 2
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 8
Rozstrzygnij, czy poeta docenia swoją twórczość? Uzasadnij swoje stanowisko.
Rozstrzygnięcie
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
Uzasadnienie
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
Zadanie 9
O czym świadczą zastosowane w utworze środki stylistyczne?
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
Zadanie 10
Podaj utwór, którego tytuł jest aluzją do wiersza Słowackiego.
……………………………………………………………………………………………………………………………………
ODPOWIEDZI DO ZADAŃ
Zadanie 1
Cecha 1: rozrachunek poety z głoszonymi dotychczas poglądami i wartościami.
Cecha 2: prośby skierowane do przyjaciół i potomnych.
Zadanie 2
Rozstrzygnięcie: Tak, powyższe słowa świadczą o tym, że Słowacki wypowiada się jako człowiek prywatny.
Uzasadnienie: Słowacki wyraża żal, że jego imię może zostać zapomniane, gdyż nie ma nikogo, kto by je odziedziczył.
Zadanie 3
Przykład 1: poeta podkreśla swój związek uczuciowy z matką.
Przykład 2: poeta pragnie, aby po śmierci jego serce zostało oddane matce.
Zadanie 4
Rozstrzygnięcie: Tak, poeta wspomina o swoich zasługach dla ojczyzny.
Uzasadnienie: Swoją młodość poświęcił ojczyźnie i nigdy jej nie opuścił w potrzebie.
Zadanie 5
W utworze występuje topos ojczyzny-okrętu.
Zadanie 6
Cecha 1: poeta jako duchowy przywódca narodu.
Cecha 2: poeta jako samotny geniusz.
Zadanie 7
Przykład 1: krzewienie wiedzy.
Przykład 2: poświęcenie się dla kraju.
Zadanie 8
Rozstrzygnięcie: Tak, poeta docenia swoją twórczość.
Uzasadnienie: Dzięki jego twórczości ludzie będą mogli doskonalić swoje charaktery.
Zadanie 9
Zastosowane w utworze środki stylistyczne świadczą o zaangażowaniu emocjonalnym poety.
Zadanie 10
Tytuł: „Kamienie na szaniec”.