Przystanek matura
PAŹDZIERNIK 2025

MIKROLEARNING, czyli krótko, prosto, ciekawie, na temat –“PIGUŁKI WIEDZY” na @dobrapolnistka QUIZY – na @quizy_z_polskiego

Przystanek matura

Październik 2025

Zadania i ćwiczenia ułatwiające przygotowanie się do egzaminu maturalnego z języka polskiego

Literatura: Bolesław Prus „Lalka”

Fragment 1.
Stopiło się w nim dwu ludzi: romantyk sprzed roku sześćdziesiątego i pozytywista z siedemdziesiątego. To, co dla patrzących jest śmieszne, w nim samym jest najzupełniej konsekwentne.

Fragment 2.
Wobec tego poczuł taki wstręt do handlu, spółek i wszystkich zysków, że dziwił się samemu sobie: jakim sposobem on mógł, prawie przez dwa lata, mieszać się do podobnych rzeczy?
„Zdobywałem majątek dla niej!… – pomyślał. – Handel… ja i handel!… I to ja zgromadziłem przeszło pół miliona rubli w ciągu dwu lat, ja zmieszałem się z ekonomicznymi szulerami, stawiałem na kartę pracę i życie, no… i wygrałem… Ja – idealista, ja – uczony, ja, który przecie rozumiem, że pół miliona rubli człowiek nie mógłby wypracować przez całe życie, nawet przez trzy życia… A jedyną pociechą, jaką jeszcze wyniosłem z tej szulerki, jest pewność, żem nie kradł i nie oszukiwał… Widocznie Bóg opiekuje się głupcami…”.
Potem znowu wypadek przyniósł mu wiadomość o śmierci Stawskiego w liście z Paryża i od tej chwili kolejno budziły się w nim wspomnienia pani Stawskiej i Geista.
„Mówiąc prawdę – myślał – powinien bym ten wyszulerowany majątek zwrócić ogółowi. Biedy i ciemnoty u nas pełno, a ci ludzie biedni i ciemni są jednocześnie najczcigodniejszym materiałem…”

Zadanie 1
Odwołując się do znajomości treści całego utworu Bolesława Prusa „Lalka”, połącz informację tak, aby sporządzić mapę Warszawy.

A. Krakowskie Przedmieście
B. Aleje Jerozolimskie
C. Aleje Ujazdowskie
D. Powiśle

1. pałace arystokratów
2. biedota
3. kamienice mieszczańskie
4. sklepy bogatych kupców, np. Wokulskiego

…………………………………………………………………………………………………………………………………

Zadanie 2

Odwołując się do znajomości treści całego utworu Bolesława Prusa „Lalka”, rozstrzygnij czy Stanisław Wokulski chciał zrealizować hasło pracy u podstaw. Uzasadnij swoje stanowisko.

Rozstrzygnięcie:
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
Uzasadnienie:
…………………………………………………………………………………………………………………………………….

Zadanie 3
Odwołując się do znajomości treści całego utworu Bolesława Prusa „Lalka”, udowodnij słuszność informacji zawartej we fragmencie 1. Podaj po dwa przykłady uzasadniające, że Stanisław Wokulski ma cechy romantyka i pozytywisty.

A. cechy romantyka:
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
B. cechy pozytywisty:
……………………………………………………………………………………………………………………………………

Zadanie 4
Odwołując się do znajomości treści całego utworu Bolesław Prusa „Lalka”, rozstrzygnij czy w biografii Ignacego Rzeckiego można odnaleźć cechy romantyka i cechy pozytywisty. Uzasadnij swoje stanowisko.

Rozstrzygnięcie:
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
Uzasadnienie:
…………………………………………………………………………………………………………………………………….

Zadanie 5
Na podstawie fragmentu 2. zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.

A. Wypowiedź jest monologiem Stanisława Wokulskiego.
B. Bohater tego fragmentu mówi o miłości do Izabeli Łęckiej.

Zadanie 6
Odwołując się do znajomości treści całego utworu Bolesława Prusa „Lalka”, rozstrzygnij czy Izabela Łęcka ma wady przypisywane arystokracji. Uzasadnij swoje stanowisko.

Rozstrzygnięcie:
…………………………………………………………………………………………………………………………………….

Uzasadnienie:
…………………………………………………………………………………………………………………………………….

Zadanie 7
Odwołując się do znajomości treści całego utworu Bolesława Prusa „Lalka”, wskaż nazwisko arystokratki, która swoją postawą różniła się od Izabeli Łęckiej.

A. baronowa Krzeszowska.
B. prezesowa Zasławska.
C. Małgorzata Pfeifer.

Zadanie 8
Na podstawie fragmentu 2. Przedstaw, na czym polegał konflikt wewnętrzny Stanisława Wokulskiego.

…………………………………………………………………………………………………………………………………….

Zadanie 9
We fragmencie 2. bohater wymienia nazwisko Stawskiej. Odwołując się do znajomości treści całego utworu Bolesława „Lalka” rozstrzygnij czy Helena Stawska jest kobietą wyemancypowaną. Uzasadnij swoje stanowisko.

Rozstrzygnięcie:
………………………………………………………………………………………………………………………………..
Uzasadnienie:
…………………………………………………………………………………………………………………………………

Zadanie 10
Na podstawie fragmentu 2. przedstaw, jaką funkcję pełnią wielokropki.

……………………………………………………………………………………………………………………………………

ODPOWIEDZI DO ZADAŃ

Zadanie 1
A 4
B 1
C 3
D 2

Zadanie 2
Rozstrzygnięcie: Tak, Stanisław Wokulski chciał realizować hasło pracy u podstaw.
Uzasadnienie: Furmanowi Wysockiemu zapewnił pracę woźnicy. Mariannę wysłał do sióstr magdalenek, gdzie nauczyła się krawiectwa, pożyczył jej także pieniądze na maszynę do szycia. Węgiełkowi pomógł odbudować warsztat po pożarze.

Zadanie 3
A. cechy romantyka: brał udział w powstaniu styczniowym; od pierwszego wejrzenia zakochał się w Izabeli Łęckiej.
B. cechy pozytywisty: wyznawał kult nauki i techniki; popierał działania na rzecz realizacji hasła pracy u podstaw, dzięki czemu można było rozwiązać problemy społeczne.

Zadanie 4
Rozstrzygnięcie: Tak, w biografii Ignacego Rzeckiego można odnaleźć cechy romantyka i cechy pozytywisty.
Uzasadnienie: Wziął udział w Wiośnie Ludów (cecha romantyka); cenił swoją pracę jako subiekta w sklepie i wykonywał ją bardzo rzetelnie (cecha pozytywisty).

Zadanie 5
A. P
B. P

Zadanie 6
Rozstrzygnięcie: Tak, Izabela Łęcka ma wady przypisywane arystokracji.
Uzasadnienie: Jest zapatrzoną w siebie egoistką, prowadzi bezproduktywne życie, oczekuje, że każdy jej kaprys zostanie natychmiast spełniony, myśli niemal wyłącznie o własnych przyjemnościach i rozrywkach.

Zadanie 7
B

Zadanie 8
Konflikt wewnętrzny Stanisława Wokulskiego polegał na rozminięciu się prawdziwej natury Wokulskiego, jego duszy idealisty i uczonego z koniecznością zarobienia pieniędzy, by móc zrealizować marzenia o Izabeli Łęckiej. Miłość do Izabeli wprowadziła go na salony do arystokracji, do której musiał się dostosować i której chciał zaimponować.

Zadanie 9
Rozstrzygnięcie: Tak, Helena Stawska jest kobietą wyemancypowaną.
Uzasadnienie: Zdobyła wykształcenie zawodowe (ukończyła kurs buchalterii), zarabia na życie dorywczymi pracami, utrzymuje matkę i córeczkę.

Zadanie 10
Zastosowane we fragmencie wielokropki budują napięcie, wskazują na przerwanie toku monologu Wokulskiego z powodu silnych emocji, rozgoryczenia.

PODZIEL SIĘ: