Informacje o egzaminie z języka polskiego

Egzamin z języka polskiego trwa 120 minut.
Arkusz egzaminacyjny składa się z dwóch części: tekstu i wypracowania.
Część 1. zawiera dwa teksty – jeden literacki (wiersz, fragment utworu epickiego lub dramatu) i jeden nieliteracki (naukowy, popularnonaukowy lub publicystyczny), do których przygotowano dwa zestawy zadań zamkniętych (wymagają wskazania poprawnej odpowiedzi spośród podanych) i otwartych (wymagają sformułowania własnej odpowiedzi).
W części 2. znajdują się dwa tematy wypracowania do wyboru. Można wybrać i napisać wypracowanie twórcze (np. opowiadanie) lub zredagować wypracowanie o charakterze argumentacyjnym (np. rozprawkę).
Na egzaminie pojawią się zadania, które sprawdzą, czy znasz lektury obowiązkowe dla klas VII-VIII. Do obowiązkowej lektury szkolnej musisz się także odwołać w wypracowaniu, i to niezależnie od tego, czy będziesz pisać opowiadanie, czy rozprawkę.

Zadania i ćwiczenia ułatwiające przygotowanie się do egzaminu z języka polskiego po ósmej klasie

Praca z tekstem nieliterackim

“Mądrość miejsca osobnego”
(fragmenty wywiadu Aliny Gutek z prof. antropologiem kultury Rochem Sulimą, „Zwierciadło”, nr 2/2008)

Alina Gutek: – Jaką rolę odgrywali kiedyś odmieńcy?
Roch Sulima: – Odmieńcami byli ludzie, których zachowanie nie mogło znaleźć potwierdzenia w obowiązujących wzorcach danej wspólnoty. Tacy ludzie pokazywali, że świat jest ambiwalentny*, to znaczy, że może być taki, jaki jest, ale też inny. A zatem ich rola w społeczeństwie, choć oni sami nie zdawali sobie z tego sprawy, była bardzo ważna. Można nawet powiedzieć, że społeczeństwa typowały pewne osoby do roli odmieńców, aby potwierdzać swoje niewzruszone normy postępowania.
– Na zasadzie antywzorca?
– Tak, odmieniec był negatywnym zwierciadłem, które pokazywało, jak nie należy postępować. […]
– Kto uchodził za odmieńca?
– Byli to z jednej strony ludzie nawiedzeni – jak przysłowiowy wiejski głupek czy szaleniec, ale także asceta mający siłę prorokowania czy znany w Słowiańszczyźnie jurodiwyj, jasnowidzący […].
– Po co to robią?
– Bycie odmieńcem przynosi satysfakcję, ponieważ stawia w centrum zainteresowania i daje to, czego się dzisiaj od nas oczekuje – bycia innym niż wszyscy. Tacy wykreowani odmieńcy prowadzą grę kulturową z tym, co w społeczeństwie obowiązujące. To gra prowadzona z rozmysłem, coś w rodzaju marketingu odmienności**. Na tego typu odmieńców polują dziś tabloidy***, one ich kreują. Dziś inność jest najbardziej poszukiwanym dobrem. Pijemy tę samą coca–colę, oglądamy ten sam program telewizyjny, mamy te same metki, więc czym się różnić? Szukamy różnych sposobów. Kiedyś mógł być to skandal, ale się nieco zużył, spowszedniał, więc i odmieńcem być trudniej niż kiedyś.
– Co dają nam odmieńcy?
– Gdyby nie oni, obraz świata byłby jednowymiarowy, płaski i nie miałby tych „prześwitów” do czegoś innego niż tylko praktyczne egzystowanie. Prawdziwie wewnętrznie zmotywowani outsiderzy**** mają więcej wiedzy o przyszłości niż ci, którzy gwałtownie ku niej zmierzają i to jest mądrość miejsca osobnego. Bo oni nie zabierają się z płynącą falą. Płyną pod prąd, przyjmują pozycje wymagających świadków naszego czasu.

* Ambiwalentny – niejednoznaczny, dwoisty.
** Marketing odmienności – tu: celowe kreowanie się na odmieńca po to, by znaleźć się w centrum zainteresowania.
*** Tabloid – plotkarska gazeta.
**** Outsider – osoba niebiorąca w czymś udziału, stojąca z boku, niezaangażowana

Zadanie 1
Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń. Wybierz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

A. Odmieńcem jest ten, kto odróżnia się od innych. P/F
B. Niezależnie od czasów typ odmieńca nie uległ zmianie. P/F

Zadanie 2
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Z tekstu wynika, że odmieńcy w świecie są

A. niebezpieczni.
B. toksyczni.
C. potrzebni.

Zadanie 3
Uzupełnij poniższe zdanie w taki sposób, aby zawierało prawdziwe informacje.

Prof. Roch Sulima twierdzi, że niektórzy ludzie ………………….. przyjmują rolę odmieńców, aby ………………………. się od innych .

Zadanie 4
Odpowiedz na poniższe pytania w taki sposób, aby wskazać cechy wywiadu.

A. Z kim przeprowadzona została rozmowa?
……………………………………………………………………………………………………….
B. Jaką formę ma tekst?
……………………………………………………………………………………………………….

Zadanie 5
Przekształć podane zdanie tak, aby zastąpić wyróżniony związek frazeologiczny sformułowaniem synonimicznym.

Płyną pod prąd, przyjmują pozycje wymagających świadków naszego czasu.

Zadanie 6
a. Zapisz wyrażenie ‘ obraz świata’ zgodnie z wymową.
……………………………………………………………………………….
b. Nazwij zjawiska fonetyczne zachodzące w tym wyrażeniu.

Zadanie 7
Poniższe wyrazy zapisz za pomocą skrótów.

A. redaktor
B. to znaczy

Zadanie 8
W zdaniu ‘Dziś mnogość jest najbardziej poszukiwanym dobrem’ podkreślony wyraz to A/B i pełni funkcję C/D.

A. imiesłów przymiotnikowy.
B. przymiotnik
C. okolicznika.
D. przydawki.

Zadanie 9
Sformułuj argument, którym uzasadnisz, że John Keatling z książki “Stowarzyszenie Umarłych Poetów” ma cechy charakterystyczne dla odmieńca.

ODPOWIEDZI DO ZADAŃ

Zadanie 1
A. P
B. F

Zadanie 2
C

Zadanie 3
Prof. Roch Sulima twierdzi, że niektórzy ludzie świadomie przyjmują rolę odmieńców, aby odróżnić się od innych .

Zadanie 4
A. Z kim przeprowadzona została rozmowa?
Rozmowa została przeprowadzona z uczonym, autorytetem z dziedziny antropologii kultury.
B. Jaką formę ma tekst?
Tekst ma formę pytań i odpowiedzi (dialogu).

Zadanie 5
Chodząc własnymi drogami, przyjmują pozycje wymagających świadków naszego czasu.

Zadanie 6
a. obras śfiata.
b. ubezdźwięcznienie międzywyrazowe wsteczne; ubezdźwięcznienie wewnątrzwyrazowe postępowe.

Zadanie 7
A. red.
B. tzn.

Zadanie 8
A. D.

Zadanie 9
Przykłady: zachowywał się w stosunku do uczniów inaczej niż pozostali nauczyciele; w inny sposób prowadził lekcję języka angielskiego.