Literatura: praca z tekstem – Platon “Obrona Sokratesa” (fragmenty)

1. Bo obawiać się śmierci, obywatele, to nic innego nie jest, jak tylko mieć się za mądrego, choć się nim nie jest. Bo to znaczy myśleć, że się wie to, czego człowiek nie wie. Bo przecież o śmierci żaden człowiek nie wie, czy czasem nie jest dla nas największym ze wszystkich dobrem, a tak się jej ludzie boją, jakby dobrze wiedzieli, że jest największym złem. A czyż to nie jest głupota, i to ta najpaskudniejsza: myśleć, że się wie to, czego człowiek nie wie?
2. Ja się, obywatele, i na tym punkcie różnię od wielu innych ludzi i jeżelibym naprawdę powiedział, że jestem pod jakimś względem mądry, to właśnie pod tym, że nie mając dostatecznego pojęcia o tym, co w Hadesie, zdaję też sobie z tego sprawę, że nie wiem. […]
3. […] więc, gdybyście mi na to powiedzieli: Sokratesie, my teraz nie posłuchamy Anytosa, tylko cię uwolnimy, pod tym jednakże warunkiem, abyś się nigdy więcej takimi poszukiwaniami nie bawił ani nie filozofował dalej, a jeśliby cię znowu na tej robocie schwytano, to zginiesz – jeślibyście mnie, jak mówię, pod tym warunkiem puścić mieli, to bym wam powiedział, że ja was, obywatele, kocham całym sercem, ale posłucham boga raczej aniżeli was i póki mi tchu starczy, póki sił, bezwarunkowo nie przestanę filozofować i was pobudzać, i pokazywać drogę każdemu, kogo tylko spotkam, mówiąc, jak to zwykle, że ty, mężu zacny, obywatelem będąc Aten, miasta tak wielkiego i tak sławnego z mądrości i siły, nie wstydzisz się dbać i troszczyć o pieniądze, abyś ich miał jak najwięcej, a o sławę, o cześć, o rozum i prawdę, i o duszę, żeby była jak najlepsza, ty nie dbasz i nie troszczysz się o to? […]
4. Tak rozkazuje bóg, dobrze sobie to pamiętajcie, a mnie się zdaje, że wy w ogóle nie macie w państwie nic cenniejszego niż ta moja służba boża. Bo przecież ja nic innego nie robię, tylko chodzę i namawiam młodych spośród was i starych, żeby się ani o ciało, ani o pieniądze nie troszczył jeden z drugim przede wszystkim, ani tak bardzo, jak o duszę, aby była jak najlepsza: i mówię im, że nie z pieniędzy dzielność rośnie, ale z dzielności pieniądze i wszelkie inne dobra ludzkie i prywatne, i publiczne.

Zadanie 1
Sokrates zwraca się do

A. władcy.
B. boga.
C. ludzi.

Zadanie 2
Działalność Sokratesa polegała na

A. nauczaniu ludzi.
B. krytykowaniu postępowania ludzi.
C. potępianiu działania ludzi.

Zadanie 3
Wobec śmierci Sokrates przyjmuje postawę

A. niepewności i lęku.
B. spokoju i lęku.
C. spokoju i opanowania.

Zadanie 4
Sokrates uważa siebie za

A. człowieka mądrego.
B. człowieka, który wie, czego nie wie.
C. człowieka, który niczego nie wie.

Zadanie 5
Sokrates w stosunku do Aten prezentuje

A. pogardę.
B. niechęć.
C. dumę.

Zadanie 6
Sokrates swoją działalność uważał za

A. misję.
B. przymus.
C. źródło bogactwa i dostatniego życia.

Zadanie 7
Największą wartość w życiu człowieka ma

A. bogactwo.
B. dusza.
C. ciało.

Zadanie 8
Z akapitu 4. przepisz słowa, które można uznać za sentencję.
…………………………………………………………………………………………………………………………………….

Zadanie 9
Tekst ma charakter

A. filozoficzny.
B. żartobliwy.
C. ironiczny.

Zadanie 10
Która funkcja językowa nie jest dominująca w tekście?

A. poetycka.
B. informatywna.
C. ekspresywna.

ODPOWIEDZI DO ZADAŃ

Zadanie 1
C

Zadanie 2
A

Zadanie 3
C

Zadanie 4
B

Zadanie 5
C

Zadanie 6
A

Zadanie 7
B

Zadanie 8
Nie z pieniędzy dzielność rośnie, ale z dzielności pieniądze.

Zadanie 9
A

Zadanie 10
A
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
Literatura: Sędzia Soplica – znajomość losów bohatera

Zadanie 1
Uzupełnij puste miejsca w zdaniach informacjami: tytuł utworu, gatunek literacki, imię i nazwisko autora, nazwa epoki.

Sędzia Soplica to bohater …………………………..
Jest to ………………………………………………………
Utwór został napisany przez ………………………
Dzieło powstało w epoce……………………………

Zadanie 2
W podanych zdaniach podkreśl poprawne sformułowania.

A. Sędzia Soplica wywodził się z magnaterii/ze średniej szlachty.
B. Był kawalerem/miał żonę.
C. Jego bratem był Wojski/Jacek Soplica-ks. Robak.
D. Był stryjem Tadeusza/ojcem Tadeusza.
E. Był wujem Zosi/opiekunem Zosi.

Zadanie 3
O jakich cechach charakteru bohatera mówią poniższe cytaty.

A. “Bo Sędzia w domu dawne obyczaje chował/I nigdy nie dozwalał, by chybiano względu/Dla wieku, urodzenia, rozumu, urzędu”.
B. “Sędzia choć utrudzony, chociaż w gronie gości,/Nie chybił gospodarskiej ważnej powinności”.
C. “Zgodzić? Cóż to znaczy!/A idźże mi Waść wreszcie z tą zgodą do licha!”.

ODPOWIEDZI DO ZADAŃ

Zadanie 1
Sędzia Soplica to bohater “Pana Tadeusza”.
Jest to epopeja.
Utwór został napisany przez Adama Mickiewicza.
Dzieło powstało w epoce romantyzmu.

Zadanie 2
A. Sędzia Soplica wywodził się z magnaterii/ze średniej szlachty.
B. Był kawalerem/miał żonę.
C. Jego bratem był Wojski/Jacek Soplica-ks. Robak.
D. Był stryjem Tadeusza/ojcem Tadeusza.
E. Był wujem Zosi/opiekunem Zosi.

Zadanie 3
A. na przykład: grzeczność, uprzejmość, dobry ton, ogłada towarzyska.
B. na przykład: dbałość o gospodarstwo, pracowitość, zapobiegliwość, zaradność.
C. na przykład: zadziorność, hardość, kłótliwość.