Maj 2024
Zadania i ćwiczenia ułatwiające przygotowanie się do egzaminu maturalnego z języka polskiego
Przykładowe zadania do testu historycznoliterackiego: Adam Mickiewicz “Pan Tadeusz” (fragment)
Wtem brząknął w tabakierkę złotą Podkomorzy
I rzekł: […]
„Ach, ja pamiętam czasy, kiedy do ojczyzny
Pierwszy raz zawitała moda francuszczyzny!
Gdy raptem paniczyki młode z cudzych krajów
Wtargnęli do nas hordą gorszą od Nogajów,
Prześladując w Ojczyźnie Boga, przodków wiarę,
Prawa i obyczaje, nawet suknie stare. […]
Miała nad umysłami wielką moc ta tłuszcza;
Bo Pan Bóg, kiedy karę na naród przepuszcza,
Odbiera naprzód rozum od obywateli.
I tak, mędrsi fircykom oprzeć się nie śmieli,
I zląkł ich się jak dżumy jakiej cały naród,
Bo już sam wewnątrz siebie czuł choroby zaród;
Krzyczano na modnisiów, a brano z nich wzory;
Zmieniano wiarę, mowę, prawa i ubiory.
Była to maszkarada, zapustna swawola,
Po której miał przyjść wkrótce wielki post – niewola!”
Zadanie 1
Dokończ zdanie.
Tekst należy do
A. liryki.
B. epiki.
C. epiki wierszowanej.
Zadanie 2
Kim był Podkomorzy?
…………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 3
Dokończ zdanie.
Wypowiedź Podkomorzego jest przykładem
A. mowy zależnej.
B. mowy pozornie niezależnej.
C. mowy niezależnej.
Zadanie 4
Jakie obszary życia objęła moda na francuszczyznę?
…………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 5
Rozstrzygnij, jaki wpływ na ludzi w Polsce, według Podkomorzego, miała francuszczyzna? Uzasadnij swoje stanowisko.
Rozstrzygnięcie
…………………………………………………………………………………………………………………
Uzasadnienie stanowiska
…………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 6
W jaki sposób Podkomorzy określa tych, którzy zachłysnęli się nową modą? Przytocz stosowny wyraz.
Sposób określenia
…………………………………………………………………………………………………………………
Wyraz
…………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 7
Dokończ zdanie.
Słowa, za pomocą których Podkomorzy określa zwolenników nowej mody są nacechowane
A. pozytywnie.
B. negatywnie.
C. obojętnie.
Zadanie 8
Czym grozi narodowi, według Podkomorzego, odwrócenie się od rodzimej tradycji?
…………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 9
Dokończ zdanie.
Przeciwieństwem frazeologizmu ‘odebrać rozum’ jest
A. dostać małpiego rozumu.
B. chłopski rozum.
C. pójść po rozum do głowy.
Zadanie 10
Wymień przykładowy obyczaj szlachecki, o którym mowa w „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza.
…………………………………………………………………………………………………………………
ODPOWIEDZI DO ZADAŃ
Zadanie 1
C
Zadanie 2
Podkomorzy był przyjacielem Sędziego. Cieszył się wielkim autorytetem wśród szlachty. Dbał o tradycje i obyczaje. W Soplicowie miał rozstrzygnąć spór o zamek.
Zadanie 3
C
Zadanie 4
Moda na francuszczyznę objęła obyczaje, ubiór, język.
Zadanie 5
Rozstrzygnięcie: Według Podkomorzego moda na francuszczyznę miała negatywny wpływ na ludzi w Polsce.
Uzasadnienie: Ważne dziedziny życia człowieka zostały jej podporządkowane, ludzie zaś bali się temu zjawisku sprzeciwić.
Zadanie 6
Sposób określenia: Podkomorzy tych, którzy zachłysnęli się nową modą określa pogardliwie.
Wyraz przykładowy: paniczyk, fircyk, modniś
Zadanie 7
B
Zadanie 8
Według Podkomorzego odwrócenie się od rodzimej tradycji grozi utratą tożsamości narodowej.
Zadanie 9
C
Zadanie 10
Przykładowy obyczaj: grzybobranie, polowanie, uczty